Ipsos เผยผลสำรวจ 80% ของคนไทยใช้จ่ายระมัดระวังมากขึ้น เผย 5 สิ่งคาดหวังจากภาคธุรกิจ

อิปซอสส์ เผยผลสำรวจ วิกฤตโควิด 4 ระลอก ส่งผลประชาชนทั้งภูมิภาคขาดความมั่นใจในอนาคตด้านการเงิน ชี้ 80% ของคนไทยระมัดระวังกับจำนวนเงินที่ใช้จ่ายมากยิ่งขึ้น กระทบต่อกลุ่มสินค้าและธุรกิจ พร้อม 5 สิ่งที่คาดหวังจากภาคธุรกิจ ได้แก่

• มาตรการความปลอดภัยและพ้นภัยโควิด 
• ควบคุมราคาสินค้าและบริการตลอดจนภาวะเงินเฟ้อ 
• มาตรการสนับสนุนเงินส่วนบุคคลและครัวเรือน  
• สร้างงานและคุ้มครองการจ้างงาน  
• ลดความเหลื่อมล้ำทางการเงิน  

บริษัท อิปซอสส์ (ประเทศไทย) จำกัด (Ipsos (Thailand) Co.,Ltd.)  ผู้นำระดับโลกด้านการวิจัยตลาดและสำรวจความคิดเห็นผู้บริโภค ผู้ให้บริการงานวิจัยรูปแบบ สร้างสรรค์ชิ้นงานที่ทำการออกแบบเฉพาะรายแบบครบวงจร Customized One Stop Research Solution Service ที่ได้พัฒนาโมเดลโซลูชั่นการวิจัยพร้อมใช้มากที่สุดถึง 75 โซลูชั่นสำหรับตลาดโลกและ 9 โมเดลโซลูชั่นสำหรับตลาดวิจัยไทย 

โดย นางสาว อุษณา จันทร์กล่ำ (Usana Chantarklum)  กรรมการผู้จัดการ  ได้เปิดเผย - ข้อมูลวิจัยชุดพิเศษ “วิกฤตการณ์โควิด 4 ระลอก กับ การเปลี่ยนแปลงด้านอารมณ์และทัศนคติ ที่ส่งผลกระทบต่อตลาด เศรษฐกิจ และสังคม พร้อมปัจจัยเพื่อการปรับตัวและวางแนวทางให้กับภาคธุรกิจและภาครัฐ” โดย อิปซอสส์ ได้ทำการศึกษาสถานการณ์นี้อย่างต่อเนื่องตั้งแต่กลางปี 2563 เพื่อให้รับรู้ถึงความคิดเห็นของผู้บริโภคและพฤติกรรมต่างๆ ที่ต้องเผชิญท่ามกลางการแพร่ระบาดในตลาดสำคัญ 6 ประเทศ ในแถบภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้ อาทิ อินโดนีเซีย มาเลเซีย   ฟิลิปปินส์ สิงค์โปร์ เวียดนาม และประเทศไทย รวม 6 ประเทศ

นางสาวอุษณา เปิดเผยว่า “ผลการศึกษานี้  จะชี้ให้เห็นถึงผลกระทบด้านทัศนคติ  อารมณ์ และพฤติกรรมการบริโภค ที่อยู่ท่ามกลางแพร่ระบาดของโควิดทั้ง  4 ระลอก พร้อมแนวโน้มอนาคต ที่จะใช้เป็นข้อมูลสำคัญช่วยให้ภาคตลาด ธุรกิจและองค์กรต่าง ๆ  สามารถใช้เป็นแนวทางในการวางแผนล่วงหน้าให้แม่นยำยิ่งขึ้น  โดยใช้วิธีการทำวิจัยที่ผสมผสานกับรูปแบบ Desk Research หรือ การวิจัยบนโต๊ะจากหลายแหล่ง โดยเน้นการใช้การการวิจัยของตลาดประเทศไทยโดยเฉพาะ  เพื่อให้ได้ภาพรวมของสถานการณ์ตลาดประเทศไทยที่สมบูรณ์ตามความเป็นจริงที่สุด  เป็นการรวบรวมและวิเคราะห์ข้อมูลที่เป็นระบบ เกี่ยวข้องกับกลุ่มเป้าหมาย ทางการตลาดที่เฉพาะเจาะจง คู่แข่ง ตลอดจนสภาพแวดล้อมครอบคลุมหัวข้อ ดังนี้

• ทางรอดของธุรกิจ และ ความคาดหวังของประชาชนจากภาครัฐ
• แนวโน้มสภาวะเศรษฐกิจ และ สถานการณ์การเงินส่วนบุคคล  
• การเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมการใช้จ่ายที่ส่งผลกระทบต่อภาคธุรกิจ
• การระบาดที่กระทบต่อทางสุขภาพจิตและร่างกาย 
• วัคซีนที่ล่าช้า และความไม่ชัดเจนของข่าวสาร 

จากสรุปผลรายงาน พบว่า ดัชนีความเชื่อมั่นผู้บริโภคตกลงอย่างต่อเนื่องจากการแพร่ระบาดโควิด19 ในระลอกที่ 1 ในเดือนมีนาคม 2563 และตกต่ำสุดในระลอก 3 ในปี 2564 ต่อเนื่องกับระลอก 4  โดยความปลอดภัยจากโควิด และความมั่นคงด้านการเงิน เป็นปัจจัยสำคัญอันดับแรกของคนไทย พร้อมการลดช่องว่างความไม่เท่าเทียมด้านฐานะ เป็นสัญญาณที่ละเอียดอ่อนที่ภาครัฐต้องคำนึง 

1/3 ของคนไทย มองว่าสถานะด้านการเงินของตนเข้าขั้น “แย่” ชะลอซื้อของชิ้นใหญ่

นางสาวอุษณา เปิดเผยเพิ่มเติมว่า “ในส่วนแรกของสรุปผลการศึกษา จะชี้ให้เห็นถึง 5 ความคาดหวังของประชาชนในด้านต่าง ๆ ที่ต้องการจากภาครัฐ แล 5 สิ่งที่อยากได้จากภาคธุรกิจ อาทิ ความต้องการด้านความปลอดภัยจากการแพร่ระบาดของ โควิด 19 และความมั่นคงด้านการเงิน  ความคาดหวังให้ภาคธุรกิจขนาดใหญ่มีบทบาทร่วมรับผิดชอบต่อสังคม พฤติกรรมการใช้จ่าย และการใช้ชีวิตที่มีการเปลี่ยนอย่างมากและรวดเร็ว ที่ส่งผลต่อกลุ่มสินค้าและภาคธุรกิจ  

สำหรับผลกระทบด้านเศรษฐกิจและการเงินส่วนบุคคล นางสาวอุษณา เปิดเผยเพิ่มเติมว่า “คนไทยยังมีความกังวลและมีภาพที่ไม่ดีตอสถานการณ์ด้านเศรษฐกิจของประเทศโดยภาพรวม และมีอัตราสูงกว่าอัตราเฉลี่ยของภูมิภาค ขณะที่ ฟิลิปปินส์ และ เวียดนาม มีอัตราความเชื่อมั่นต่อแนวโน้มเศรษฐกิจของประเทศตนสูงสุด  ส่วนประเทศอื่น ๆ เฝ้าระวังและคาดหวังภาพที่ดี และประมาณ 1/3 ของคนไทย มองว่าสถานะด้านการเงินของตนเข้าขั้น “แย่” ซึ่งไทยถือเป็นสัดส่วนที่ตกต่ำสูงสุดในภูมิภาคเอเซียตะวันออกเฉียงใต้  

ส่วนการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมการใช้จ่าย ที่ได้ส่งผลกระทบต่อภาคธุรกิจ พบว่า การใช้จ่ายของคนไทยในปัจจุบัน จะจ่ายเงินเฉพาะกลุ่มสินค้าที่จำเป็นเท่านั้น โดยตัดการใช้จ่ายกับสินค้าที่มีมูลค่า เพื่อความสะดวกสบาย เช่น บ้าน รถยนต์ ซึ่งสินค้ากลุ่มนี้ มีอัตราลดลงตั้งแต่การแพร่ระบาด โควิดระลอกที่ 3  

ทั้งนี้ สัดส่วนพฤติกรรมการจับจ่ายแสดงให้เห็นแตกต่างกันใน 4 ระดับ คือ ซื้อมากขึ้น / ไม่เปลี่ยนแปลง / ซื้อน้อยลง / และไม่ซื้อเลย โดยกลุ่มที่มีการซื้อมากขึ้นอย่างชัดเจน คือ กลุ่มสินค้าเพื่อนำไปประกอบอาหารที่บ้าน กลุ่มผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด กลุ่มของใช้ส่วนบุคคล เป็น 3 กลุ่มสินค้าที่มีการซื้อสูงสุด

• กลุ่มวัตถุดิบเพื่อทำอาหารที่บ้าน 52  : 37 : 10  : 1         
• กลุ่มของใช้ส่วนบุคคล      27 : 55 : 17 : 1          
• กลุ่มผลิตภัณฑ์ทำความสะอาด  41 : 47 :11 : 1
• เครื่องแต่งกายและรองเท้า    14 : 45 : 39  : 3
• กลุ่มสินค้าอิเล็กทรอนิกส์      14 : 45 : 36  : 5
• ภัตตาคาร-ร้านอาหาร-คาเฟ่  12 : 33 : 43 : 12
• ท่องเที่ยว                    13 : 29 : 55 : 3
• หนังสือ                      16 : 43 : 30 : 11 
• กิจกรรมด้านศิลปวัฒนธรรม            9 : 41 : 43 : 8     
• ของเล่น                    9 : 29 : 48 : 14
• วีดีโอ เกม                16 : 31 : 37 : 16
• แอลกอฮอล์             20 : 25 : 35 : 20

ส่วนความมั่นใจในการทำกิจกรรมต่าง ๆ อาทิ การรวมญาติ ออกไปทานอาหารนอกบ้าน และท่องเที่ยวในประเทศ  โดยสัดส่วนของกิจกรรมที่ทำการสำรวจ คือ ไปเยี่ยมญาติและเพื่อนถึงบ้าน 41% ท่องเที่ยวภายในประเทศ 32% ไปภัตตาคาร-ร้านอาหาร 28% ใช้บริการขนส่งมวลชน 26% ไปโรงยิมหรือสถานออกกำลังกาย 24% ร่วมกิจกรรมด้านวัฒนธรรม 22% ท่องเที่ยวต่างประเทศ 20% ตามลำดับ

ช็อปปิ้งออนไลน์เฟื่อง ผู้บริโภคเริ่มคุ้นเคยนิยมใช้จ่ายแบบไร้เงินสด กระแสใหม่ซื้อของผ่ารูปแบบไลฟ์สตรีมมิ้ง 82% เคยได้ยินแนวไลฟ์สตรีมมิ่ง 56% เคยร่วม และ 36% ตัดสินใจซื้อ

สำหรับพฤติกรรมการใช้จ่าย การแพร่ระบาดโควิดยาวนานกว่า 18 เดือน ได้เปลี่ยนพฤติกรรมด้านการใช้จ่ายของผู้บริโภคไปอย่างรวดเร็ว โดยเริ่มคุ้นเคยกับการช็อปปิ้งผ่านช่องทางออนไลน์ และ จับจ่ายแบบไร้เงินสด  ตลอดจน มีการใช้เวลาในการค้นหาข้อมูลทางอินเตอร์เน็ตมากยิ่งขึน ทั้งนี้ กิจกรรมที่มีการขยายตัวอย่างมาก  คือ การซื้อสินค้าออนไลน์ การใช้จ่ายแบบไร้เงินสดยังร้านค้าต่าง ๆ มองหางานอดิเรกใหม่ ๆ ใช้เวลากับครอบครัว ใช้เวลาบนโซเชียลมีเดียและการเข้าถึงสตรีมมิ่งคอนเท้นต์ (Netflix etc.) ทั้งนี้ เป็นที่น่าสังเกตว่า จากการที่ต้องกักตัวอยู่บ้าน ก็จะส่งผลต่อพฤติกรรมการใช้ชีวิตกับครอบครัว และ การใช้เวลาบนโซเชียล มีเดีย ทำให้กิจกรรม 2 ส่วนนี้ มีการเปลี่ยนแปลงในอัตราที่สูงขึ้น

การวิเคราะห์ถึงการเปลี่ยนแปลงด้านพฤติกรรมในกิจกรรมเหล่านี้ เมื่อเปรียบเทียบกับ 6 เดือนที่ผ่านมา โดยแบ่งระดับเป็น  -  เพิ่มมากขึ้น / ไม่มีการเปลี่ยนแปลง / น้อยกว่าหรือเท่าเดิม / ไม่เคยทำกิจกรรมนี้

• ซื้อสินค้าออนไลน์                                      49 – 28 – 21 – 3
• การใช้จ่ายแบบไร้เงินสดยังร้านค้าต่าง ๆ  38 – 40 – 18 - 4 
• มองหางานอดิเรกใหม่ ๆ                  37 – 35 – 20 - 8
• ใช้เวลากับครอบครัว                        56 – 30 – 12 - 1
• สังสรรค์กลุ่มสังคมอื่น ๆ เพื่อนฝูง เพื่อนร่วมงาน    9 – 22 – 55 - 15
• ใช้เวลาบนโซเชียลมีเดีย                          63 – 28 – 9 - 1
• การเข้าถึงสตรีมมิ่งคอนเท้นต์ (Netflix etc.) 42 – 31 – 14 – 14
• อ่านหนังสือและแมกกาซีน              24 – 39 – 25 - 12
• ทำงาน / ศึกษา      18 – 54 – 23 - 5

สินค้าขายดี ช่องทางไลฟ์สตรีมมิ่ง เครื่องแต่งกายและรองเท้า ทิ้งห่างอันดับรอง คือ อาหาร ตามมาด้วย สินค้าในครัวเรือน เครื่องดื่มมีเพียง 4% ที่นิยมซื้อผ่านช่องทางในรูปแบบนี้

สำหรับรูปแบบการช็อปปิ้งแนวไลฟ์สตรีมมิ่ง เป็นตัวที่มาอุดช่องว่างพร้อมสร้างประสบการณ์ใหม่ในการจับจ่าย จากการสำรวจความคิดเห็นพบว่า 82% ของประชากรในกลุ่ม SEA เคยได้ยินเกี่ยวกับการช็อปปิ้งในรูปแบบนี้ และ 56% ของคนกลุ่มนี้ เคยเข้าร่วม โดยที่ 14% ของกลุ่มคนที่เข้าร่วมนี้ มีความตั้งใจที่จะซื้อสินค้า  และ 36% ตัดสินใจซื้อสินค้า ทั้งนี้ กลุ่มสินค้ายอดฮิตที่มีการจับจ่ายผ่านรูปแบบไลฟ์สตรีมมิ่ง ที่มีการซื้อขายสูงสุด ดังนี้

เครื่องแต่งกายและรองเท้า 51% อาหาร 15% ของใช้ส่วนบุคคลและความงาม 14% สินค้าในครัวเรือน 10% เครื่องดื่ม 4% ของเล่นและเกม 3% อื่น ๆ 2%

ภาพรวมความคาดหวังของประชากรใน SEA จากภาครัฐและภาคธุรกิจ

ภาพรวมความคาดหวังจากภาครัฐและภาคธุรกิจของประชากรใน SEA ผลสรุปรายงานวิจัยชี้ให้เห็นถึงความต้องการของประชาชนระดับภูมิภาคและความคาดหวังในประเทศไทย ทั้งนี้ ภาพรวมความคิดเห็นของประชากรใน SEA  เกี่ยวกับความมั่นใจในสถานการณ์ด้านการเงินส่วนบุคคล นับเป็นสถิติเฉลี่ย 76% โดย สิงค์โปร์ มีความมั่นใจสูงสุด ในอัตรา 83% ตามมาด้วย เวียดนาม และฟิลิปปินส์ มั่นใจในอัตราเท่ากัน คือ 79%  มาเลเซีย 76%  อินโดนีเซีย 75% และประเทศไทย ความมั่นใจในเรื่องการเงินต่ำสุด ในอัตรา 64% (โดยที่คาดการณ์ในอีก 6 เดือนข้างหน้า ชาวฟิลิปปินส์จะมีความมั่นใจสูงสุด ขณะที่มาเลเซียอยู่ในอัตราต่ำสุด 

5 สิ่ง ความคาดหวังจากภาครัฐ และ 5 สิ่ง ความคาดหวังจากภาคธุรกิจ

เมื่อถามถึงเรื่องเร่งด่วนในอนาคตอีก 6 เดือนข้างหน้า ประเด็นที่ประชาชนคาดหวังสูงสุดจากภาครัฐ 5 อันดับแรก คือ มาตรการป้องกันพนักงานให้ปลอดภัยและพ้นภัยโควิด ควบคุมราคาสินค้าและบริการตลอดจนภาวะเงินเฟ้อ มาตรการเงินช่วยเหลือและสนับสนุนด้านการเงินให้ครัวเรือน สร้างงานและคุ้มครองการจ้างงาน เพิ่มและพัฒนาระบบสวัสดิการด้านสุขภาพในอัตรา 56% 36% 34% 26% 24% ตามลำดับ  

ส่วน 5 สิ่ง ความคาดหวังจากภาคธุรกิจ หลักๆ คือ ด้านสุขภาพและเศรษฐกิจ เป็นปัจจัยสำคัญที่ธุรกิจจะต้องนำมาพิจารณา เพื่อเตรียมแผนการรองรับใน 6 เดือนต่อไป โดยเรียงตามลำดับ ดังนี้ ป้องกันพนักงานให้ปลอดภัยและพ้นภัยโควิด ควบคุมราคาสินค้าและบริการ จ่ายค่าจ้างที่เป็นธรรมให้พนักงาน มีส่วนช่วยส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ่นด้วยการสร้างงาน ส่งเสริมเศรษฐกิจท้องถิ้นด้วยการอุดหนุนสินค้าของพ่อค้าในท้องที่  ในอัตรา 53%, 46%, 41%, 30% และ 29% ตามลำดับ

ความคิดเห็นประชากรในภูมิภาค SEA ต่อบทบาทภาคเอกชนในการร่วมรับผิดชอบสังคม เวียดนามมีอัตราสูงสุด ถึง 96%  ไทย 80% มาเลเซีย รั้งท้าย 77%

สำหรับการมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคม ข้อมูลวิจัยเปิดเผยว่า 80% ของคนไทยมีความเห็นว่าธุรกิจขนาดใหญ่ได้ให้ความร่วมมืออย่างเหมาะสมตลอดสถานการณ์การแพร่ระบาด จากผลการสอบถามความคิดเห็น  เสียงส่วนใหญ่ของประชาชนในแต่ละประเทศ ต่างมีความเห็นว่า  เหล่าธุรกิจขนาดใหญ่มีบทบาทในการมีส่วนร่วมรับผิดชอบต่อสังคมถึงสถานการณ์ช่วงแพร่ระบาดโควิด 19 ดังนี้ เวียดนาม 96% ฟิลิปปินส์ 92% สิงค์โปร์  86% อินโดเนเซีย 86% ไทย  80% มาเลเซีย 77%

โควิด ส่งผลร้ายต่อสุขภาพทางจิต และร่างกาย 

ในแง่ของความเจ็บป่วยทางจิต จากการประชาชนต้องอยู่ท่ามกลางผลกระทบจากการแพร่ระบาดโควิดมาเป็นเวลายาวนานต่อเนื่อง ส่งผลให้คนไทยมีอัตราเสียสุขภาพจิตอย่างรุนแรงในรอบ 6 เดือนที่ผ่านมา ทั้งนี้ ถือเป็นสถิติสูงสุดเป็นประวัติการณ์ โดยสังเกตได้จากอัตราการฆ่าตัวตายเทียบเท่ายุควิกฤตการเงินต้มยำกุ้งในปี 2540  ยิ่งกว่านี้ ความล่าช้าของวัคซีนและข้อมูลที่ไม่ชัดเจน ตลอดจนข่าวบิดเบือนที่แพร่กระจายขยายวงกว้าง ได้สร้างความเข้าใจผิดในเรื่องผลข้างเคียงจากการฉีดวัคซีน กลายเป็นสาเหตุหลักของการลังเลใจในการรับวัคซีน ขณะที่ประเทศต่าง ๆ พร้อมใจรับการฉีดวัคซีนทันทีที่ให้บริการ แต่ประเทศไทยกลับตรงข้าม เห็นได้จากอัตราความลังเลใจที่ลดลง เมื่อเปรียบเทียบiระหว่างระลอก 3 กับระลอก 4 ที่ 79% และ 69% ติดลบ 10%  นางสาวอุษณา กล่าวปิดท้าย